Słowianie żyjący poza ufortyfikowanym obszarem zwykle tworzyli swoje własne osiedla. Zwykło się je określać jako Wiki, z niemieckiego die Wiek, albo z łaciny vicus. W języku Słowian Połabskich funkcjonował również termin weik/weko/weytyny jako odpowiednik miasta. Na Dolnych i Górnych Łużycach wik oznaczał plac targowy lub po prostu targ. Stąd też wzięło się "wikowanie'‚ czyli handlowanie, zaś "wikowar" to odpowiednik kupca/handlarza, dalej "wikowisko" to po prostu targowisko. W Kamieniu Pomorskim dzisiejsza ulica Mickiewicza miała w przeszłości nosić nazwę Wiekstrasse, czyli ulicy wikowej.

W wyniku kolonizacji wcześniej prawdopodobnie czysto słowiański Kamień zmienił się i to bardzo. Teraz miasto zamieszkiwali przede wszystkim szeroko rozumiani Niemcy, zaś przedmieścia równie szeroko rozumiani Słowianie. W ten sposób powstały trzy wiki w okolicach targu i klasztoru dominikanów – prawdopodobnie najstarszy (przypomnienie autora: klasztor znajdował się prawdopodobnie na północ od dzisiejszego Kwartału Dominikańskiego, ale podczas wykopalisk nie natrafiono na żadne jednoznaczne przesłanki, odnaleziono jedynie kościół św. Idziego).

Pierwsze znane wzmianki o wikach w naszym mieście pochodzą dopiero z XVI i XVII stulecia, gdzie jest mowa o wiku klasztornym. Dokładnie to mowa tutaj o notatkach przeora zakonu z okresu reformacji w roku 1539:

"14 grzywien i 2 grosze płacili klasztorowi obywatele miasta, zamieszkali na wiku przed Kamieniem za obecnego urzędu."

"również jeszcze 3 włości, znajdujące się na wiku przed Kamieniem"

"również jeszcze 3 włości znajdujące się na wiku przed Kamieniem i należące do klasztoru"

"również jeszcze 4 włości, na wiku przed Kamieniem, przy Karpinie położone, które zakupiła czcigodna Rada w Kamieniu od owego klasztoru"

XVII wieczny plan miasta pozwala z dużym prawdopodobieństwem wskazać miejsca tych trzech wików. Wik kapitulny leżał przy klasztorze, wik rady miejskiej w okolicach dzisiejszej ulicy Kościuszki, wik wójtowski znajdował się na wschód od ulicy Żeromskiego.

Pogłębiające się różnice między miastem i przedmieściami z czasem posunęły się tak bardzo, że wiki utożsamiano z ekonomicznym marginesem Kamienia. Proces powiększającej się przewagi Niemców doprowadził do stopniowego wyludniania się wików. W końcu po wikach, pozostała jedynie nazwa.

W opinii pana Władysława Filipowiaka fala obcego osadnictwa w naszym mieście zaczęła się w wieku XIV i należy ją wiązać z najazdem brandenburskim z 1308 roku. Wyniszczone miasto potrzebowało nowych mieszkańców, a oni przybyli z terenów zachodnich. Początki wików mogą przypadać na lata trzydzieste XIV stulecia, tłumaczyłoby to również tak późne pochodzenie pierwszych wzmianek o nich.

Oczywiście to nie tak, że Niemców tutaj już nie było, byli ale nie tworzyli tak licznej grupy. Pierwszymi w źródłach mieli być rycerze niemieccy wymienieni w dokumencie z roku 1242: Jan de Appeldorn i Fryderyk. Z roku 1299 pochodzi wzmianka o Gustawie z Ramina, a z 1303 o Fryderyku z Ramina.

Wpis został oparty głównie na książce pana Włodzimierza Stępińskiego "Kamień Pomorski w wieku XII i XIII" z roku 1975. Pełna wersja wpisu jest dostępna pod tym linkiem:

lepszykamien.wordpress.com/2019/09/19/wiki-slowianskie-w-kamieniu/

Pozdrawiam
Pan Marcin
lepszykamien.wordpress.com