Jak już wielokrotnie wspominałem we wcześniejszych wpisach, Kamień pojawia się po raz pierwszy w źródłach pisanych w roku 1124 jako civitas ducis Camina (łac. miasto książęce Kamień). Później występował pod nieco zmienionymi nazwami: Gamin, Chamin, Caminum, Camyn. Różnice te miały wynikać z obcobrzmiącego słowa słowiańskiego dla przybyszów i pisarzy z zachodniej Europy. Skandynawowie mieli inną nazwę na nasze miasto – Steinborg, czyli gród Kamień albo kamienny gród, nazwa ta pochodzi z okresu wojen duńskich z lat 1170-1185. O tych różnicach możemy również przeczytać w artykule pana Mariana Klasika "Kamień: herb i pochodzenie nazwy miasta" .

W następnym stuleciu utrwalą się z tych wszystkich nazw przede wszystkim dwie: Camin i Camyn. Później pojawi się dodatkowe ''m'' w nazwie, tak powstanie Cammin, czasami zapisywany jako Kammin. Na koniec dodany zostanie Kammin/Cammin in Pommern, prawdopodobnie dla odróżnienia z meklemburskim Camminem. W książce poświęconej okolicom naszego miasta z roku 1939 ''Kreis Kammin Land'', pojawia się jako Kammin.

Podobnie prezentuje się to po wojnie, nazwa miasta to po prostu Kamień. Nasze miasto zostało w pełni oficjalnie nazwane Kamieniem Pomorskim dopiero w roku 1951. Możemy o tym przeczytać w książce pana Jerzego Sawickiego ''Kamień Pomorski w poszukiwaniu utraconej tożsamości''.

Teraz przejdźmy do nazwy w kontekście topografii, czyli odnoszeniu się do ukształtowania terenu, itp. Nazwy odnoszące się charakterystycznych cech otoczenia jak kamień, nie są czymś nadzwyczajnym dla terenów zamieszkałych przez Słowian. Skandynawski Steinborg można uznać za dosłowne tłumaczenie słowiańskiej nazwy. Póki co, praktycznie wszyscy badacze są zgodni, że nazwa miasta pochodzi od charakterystycznego punktu w krajobrazie. Tylko, że od którego konkretnie, dzieli się na dwa główne nurty: niemiecki i polski. Zacznijmy od niemieckiego.

Pan Heinrich Berghaus wywodził nazwę miasta od głazu żółcińskiego mającego znajdować się niedaleko wsi Żółcino, zaznaczanego na mapach z końca wieku XVIII. Dalej na północ miały być wyraźnie widoczne pokłady kredy z kamiennymi rumowiskami, ich uformowanie miało być wydatowane na okres wędrówki ludów. Pogląd pana Heinricha został odrzucony z powodu zbyt dużej odległości od Kamienia, oddzielonego bagnami i zatoką.

Inny pogląd prezentował pan Ludwig Kücken. Badacz przyjrzał się kamieniom zalegającym pod murami miejskimi. Miały one być wykorzystywane jako falochrony (wody Zalewu w przeszłości podchodziły pod same mury), a od tych falochronów miała zostać nazwana osada. Ten pogląd również został odrzucony. Ów kamienie miały pochodzić z rozsypujących się murów miejskich, kiedy to po wojnie trzydziestoletniej miasto nie miało mieć środków na ich konserwację. W roku 1664 na terenie naszego miasta miały pozostawać, aż 64 puste działki pod budowę domów. Podobną koncepcję zaprezentował Rudolf Spuhrmann, ale odrzucił powstanie falochronu z tych kamieni, prawdopodobnie duża część tych kamieni posłużyła przy budowie przystani rybackiej.

Przejdźmy do nurtu polskiego. Pan Ryszard Kiersnowski raczył całkowicie wykluczyć istnienie budowli kamiennych oraz przepraw przez rzekę i otaczające Kamień bagna (w przeszłości otaczające znacznie szerzej).

Przejście przez rzekę w przeszłości miał już istnieć, ale nie miało być kamienne. Miał być to most koński, który miał pójść z dymem w roku 1308. Data ta jak zawsze w historii naszego miasta oznacza jedno - najazd Brandenburczyków. Na jego miejscu miała zostać usypana grobla, wymieniona w dokumencie księcia Bogusława V w roku 1357 w kontekście pobierania z niej cła. Nie do końca wiadomo, gdzie konkretnie miała się ona znajdować, ale raczej chodzi tutaj o okolice Żółcina albo Trzebieszewa.

Kamienne budowle w naszym mieście pojawiły się na dużo później po pierwszych wzmiankach o osadzie, więc raczej nie ma sensu by się nad nimi rozpisywać. Tak drogą eliminacji pan Ryszard doszedł do wniosku, że najbardziej charakterystycznym elementem krajobrazu naszej okolicy jest Głaz Królewski. Sporą jego część zużyto do prac budowlanych w XIX wieku, więc w przeszłości był dużo większy, na mapach zaznaczany najczęściej jako Grossstein.

Głaz miał służyć jako punkt nawigacyjny dla żeglarzy, zwłaszcza dla płynących od zachodu, więc nie trudno się zgadnąć, że to właśnie oni mogli jako pierwsi nadać taką nazwie osadzie, która z czasem zamieniła się w miasto.

Wspomniany wcześniej pan Rudolf zachował w swojej pracy ''Geschichte'' ( z niem. Historia) legendę, którą przetłumaczoną na język polski znajdziemy w książce pana Włodzimierza:

''Gdy diabeł ujrzał budującą się katedrę, zapragnął przeszkodzić temu. W górach norweskich odłamał ogromną skałę, przeniósł ją przez morza i wiele zatok, po czym cisnął nią w świątynię. Przelatujący właśnie nad katedrą niewidzialny anioł odparł rzut i głaz spadł bezwładnie w wody zalewu.''

Pełna wersja wpisu jest dostępna na pod tym linkiem:

lepszykamien.wordpress.com/kamien-pomorski/