Zdaniem biologów kleszcze mają ograniczyć populację kręgowców. To ich funkcja w ekosystemie. „Chociaż samo ukąszenie kleszcza nie jest szkodliwe, poważnym problemem są choroby, które te pajęczaki roznoszą przy okazji: przenoszą bowiem pierwotniaki, bakterie i wirusy z jednych gatunków zwierząt na drugie. To, co dla jednych kręgowców nie jest niebezpieczne, zabija inne. Postrach wśród ludzi budzą odkleszczowe zapalenie mózgu i borelioza”.

Co roku w Polsce notuje się coraz więcej przypadków zachorowań na boreliozę. Eksperci oceniają, że rzeczywistych zachorowań może być nawet więcej niż się podaje. Aby podejmować właściwe działania profilaktyczne trzeba uświadomić sobie skąd bierze się ta choroba. Wszyscy wiedzą, że odpowiedzialne za nią są kleszcze. A one „Są tak małe, że niekiedy trudno je dostrzec. Nie mają żadnych naturalnych wrogów. Mogą pół roku nie jeść, czekając na ofiarę. Potrafią się dobrze regenerować i błyskawicznie dostosowują się do zmian w środowisku. W dodatku mnożą się na potęgę. Najgorsze jednak, że spotkanie z nimi może być śmiertelnie niebezpieczne i to zarówno dla ludzi, jak i dla zwierząt”.

Z danych epidemiologicznych Sekcji Epidemiologii w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej wynika, że wzrostowy trend zachorowań utrzymuje się również w powiecie kamieńskim. W 2017 roku na terenie powiatu zarejestrowano 57 przypadków zachorowań na Boreliozę z Lyme. Wg definicji przypadków chorób zakaźnych na potrzeby nadzoru epidemiologicznego 48 zachorowań wykazano jako przypadki potwierdzone, 9 jako prawdopodobne. Siedem osób było hospitalizowanych. Wśród 48 przypadków potwierdzonych, 40 zachorowań przebiegało pod postacią skórną – rumienia wędrującego oraz 8 pod postacią stawową. Nie odnotowano zachorowań przebiegających pod postacią neuoboreliozy.

Już w I kwartale 2018 roku Sekcja Epidemiologii odnotowała 11 zachorowań: 6 pod postacią stawową i 5 pod postacią rumienia wędrującego. Potwierdzonych zostało 8 przypadków zachorowań, 3 sklasyfikowano jako przypadki prawdopodobne. Trzeba mieć świadomość, że dodatni wynik testu serologicznego nie jest równoznaczny z rozpoznaniem boreliozy, a diagnozę stawia lekarz.

Liczba chorych na Boreliozę z Lyme w latach 2009-2017 w powiecie kamieńskim na podstawie danych Sekcji Epidemiologii PSSE w Kamieniu Pomorskim

Zanim zauważymy kleszcze na własnej skórze, to wcześniej pomyślmy jak się przed nimi zabezpieczyć. Najlepszym sposobem są oczywiście najprostsze środki ochrony osobistej jak noszenie jasnej, dokładnie osłaniającej skórę odzieży. Dodatkowo należy stosować repelenty, czyli środki odstraszające kleszcze, które należy używać zgodnie z zaleceniem producenta. Dostrzeżonego kleszcza trzeba jak najszybciej się pozbyć . „Jeśli zauważymy i usuniemy intruza do 12h od wbicia, ryzyko zakażenia przenoszonymi przez niego chorobami jest stosunkowo niewielkie”. Eksperci podają, że choć w pierwszych 24 godzinach ryzyko przeniesienia czynników zakaźnych jest stosunkowo małe, to znacznie zwiększa się dopiero po około 24 godzinach. Mimo, że tylko połowa zakażeń boreliozą skutkuje pojawieniem się rumienia wędrującego”, to zawsze wskazana jest obserwacja reakcji organizmu, ponieważ objawy mogą być istotne, nawet te podobne do przeziębienia czy grypy”.

Iwona Budrewicz
Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia
PSSE w Kamieniu Pomorskim

Wykorzystano materiały z samodzielnego Zakładu Entomologii Stosowanej SGGW