Z cyklu „Okiem pana Marcina” - Nawy kamieńskiej katedry

Jeśli spojrzymy na historię badań nad katedrą, to odniesiemy wrażenie, że korpus nawowy był w większości traktowany z dużo mniejszym zainteresowaniem, aniżeli wschodnia część katedry. Wynikało to głównie z błędnym datowaniem go na dalsze wieki, a więc jako element stosunkowo młody.

W źródłach pisanych ciężko doszukać się klarownej informacji na temat okoliczności jego wzniesienia. Zazwyczaj wiąże się jego powstanie z najazdem brandenburskim w roku 1308, kiedy to katedra miała ulec poważnym zniszczeniom, jak poważnym, nie wiemy. Po najeździe przystąpiono do odbudowy miasta. Pomogły w tym również liczne przywileje od książąt pomorskich. W roku 1322 pojawia się bulla papieska, gdzie głowa kościoła nakazała opatom z Oliwy, Bukowa i Peplina zbadanie stanu budynków kościelnych w Kamieniu po zniszczeniach z roku 1308. Niekorzystna opinia mogła posłużyć do przeniesienia biskupstwa z naszego miasta. Taki sam zabieg zastosowano wcześniej by to właśnie trafiło ono do Kamienia z Wolina. Z roku 1369 pochodzi informacja o ołtarzu w zachodniej części katedry, czyli do tego roku korpus został ukończony.
W korpusie nawowym zachodzą pewne nieregularności, a dokładnie nawa północna jest węższa od południowej. Możliwe, że wcześniejsze rozplanowanie krużganków wymusiło zwężenie nawy bocznej. Sama stylistka wydaje się uproszczoną wersją tego co możemy podziwiać w transepcie, co pozwala na datowanie korpusu na około 1300 rok. Jeśli porównamy sklepienia to zauważymy, że południowa nawa posiada tzw. sklepienie gwiaździste, natomiast północna i główna jedynie krzyżowo-żebrowe.
Południowa nawa kamieńskiej katedry posiada dużo bardziej skomplikowane sklepienie, określane jako gwiaździste. Stanowi ono zaawansowaną formę sklepienia krzyżowo-żebrowego, która to zdobi większość katedralnego sklepienia. Wszystko to skłania do przyjęcia, że nawa południowa powstała po zakończeniu prac nad pozostałymi częściami korpusu nawowego. Prawdopodobnie została ona ukończona w wieku XV. Jest ona też niższa, by nie zasłaniać okien nawy głównej.

Bogatsza południowa strona katedry jest podyktowana czystą topografią. To po tej stronie znajdowała się siedziba biskupa, była to po prostu strona reprezentacyjna. W nowej nawie znajduje się również kolejny portal, często wiązany z wejściem dla bogatszych mieszczan. Możliwe, że cała ta nawa powstała dzięki ich wsparciu.

Katedrę możemy zwiedzić online, klikając w ten link:

katedra-kamienpomorski.pl/spacer-po-katedrze/

Pełna wersja wpisu, uzupełniona o linki wyjaśniające wszystkie skomplikowane terminy jest dostępna na blogu, pod tym linkiem:

lepszykamien.wordpress.com/2019/02/23/powstanie-korpusu-nawowego-kamienskiej-katedry