Pan Marcin o początkach Dobropola

Dobropole pojawiło się na kartach historii w roku 1315 jako ''Duberpol'' jako wieś będąca własnością parafii. Na następną wzmiankę wieś czekała dość długo, bo do 1469 roku. Wtedy część wsi miała już należeć do Pawła Zastrowa ze Strzegowa, jednocześnie oznacza to, że wieś nie była już jedynie własnością parafii, czyli kościoła. Na początku wieku XVI, a dokładnie w roku 1509 osiedla się tutaj Dietrich Köller. Pod koniec szesnastego stulecia (1594) obie rodziny wymieniane są jako patronowie kościoła we wsi. Oznacza to, że tak naprawdę to oni sprawowali władzę w osadzie. W roku 1628 we wsi miały działać dwie karczmy, kuźnia i młyn.

Osiemnaste stulecie przynosi mieszkańcom pożar (1742), który strawił około dwudziestu zagród oraz kościół z wieżą (jest to ciekawe, bo daje możliwość, iż istniał również kościół bez wieży). Rok później wieś funkcjonuje jako jeden majątek ziemski i jednym chłopskim dworem (osobnym). W roku 1780 wieś miała posiadać folwarki (3), owczarnie (3), dwa młyny (jeden wodny i wiatrak), karczmę, kuźnię oraz plebanię z zakrystią. Ciekawe jest pominięcie jakiegokolwiek kościoła w tym spisie. Ród Köllerów stał się pełnoprawnym jedynym właścicielem wsi dopiero w roku 1827, czyli w drugiej ćwierci wieku XIX.

Sama rodzina Köllerów prawdopodobnie przybyła do Dobropola już w czternastym stuleciu, osiedlając się na przysiółku ''Warblewo'' (północno-zachodni kraniec wioski), gdzie miał znajdować się zamek-gród stanowiący ich rezydencję. Możliwe, ze chodzi tutaj o tzw. typ ''Motte'', wznoszony przez niższych w drabinie feudalnej rycerzy. O nich więcej tutaj: pl.wikipedia.org/wiki/Rezydencja_rycerska_typu_motte

W połowie wieku XIV ród wymieniany był już w okolicach Świętoszewa, Łożnicy i Zchylikowa, osiedlając się na południu ziemi kamieńskiej. Ród jest potwierdzony źródłowo w roku 1509, czyli ponad półtora wieku później.

Bliźniaczo prezentuje się historia rodu Zastrow. Wymienieni po raz pierwszy w roku 1402 na wschodnich obrzeżach Puszczy Goleniowskiej, gdzie miała powstać osada Quarkenburg, znana dzisiaj jako Błotno, która powstała na skutek kolonizacji niemieckiej. Dopiero w pierwszej połowie wieku XV (1429) Rolf Zatrow osiadł w Strzegowie. Rodzina posiadała swoje dobra również w Rzystowie (1455), Sarnowie (1462-1470), Dusinie (1475). Jeden z Zastrowów, wymieniany jako Paweł miał rezydować w Kukułowie.

Sama nazwa wsi nie jest szczególnie oryginalna, Dobropola w naszym województwie znajdziemy także w okolicach Pyrzyc i Gryfina. Dalej nawet na Ukrainie. Nazwa oznacza po prostu dobre ziemie.

Wieś położona jest pomiędzy dwoma dość ważnymi dawniej ośrodkami (Wolinem i Kamieniem), a także na drodze traktu z zachodu na wschód tzw. wolińskiego.

Dzięki badaniom odkryto kilkanaście stanowisk archeologicznych. Stanowiska 1 i 4 wydatowano na przedział X-XII wiek. Stanowiska 6 i 7 wydatowano już z kolei na dużo bardziej szerszy okres, bo od X do XVI wieku. Stanowisko 6 mogło również być cmentarzyskiem za czym przemawiało jego połozenie na wzgórzu w znacznej odległości od osady i źródła wody. Stanowisko nr 9 uznano za osiedle, datowane od X do XIII, maksymalnie XIV wieku. Stanowisko nr 10, określone jako sioło, czyli po prostu osiedle wiejskie wydatowano na wiek XI-XII.

Stanowisko nr 16 znajdujące się w bliskości potoku, na piaszczysto glinianym terenie uznano za osiedle. Gdzie w obrębie zabudowań odkryto artefakty pozwalające datować je na przedział od X-XI wieku, aż do czasów nowożytnych. Badacze wywnioskowali, że to tutaj powstała osada wczesnośredniowieczna, dająca początek współczesnej wiosce.

Stanowisko nr 16 zanikło prawdopodobnie na rzecz osiedla ''Dobropole'' (proszę zwrócić uwagę na mapę), które miało swoje początki w wieku XII. W tym czasie powstanie osada o kształcie owalnicy, taki sam kształt jak wczesnośredniowieczny Kamień. Na przełomie XII i XII stulecia mogło to już pełnić rolę głównego osiedla na skrzyżowaniu dróg lokalnych z traktem wolińskim (możliwie, że istniało tutaj już coś na kształt targu). Znaczenie tego osiedla niewątpliwie wzrosło w roku 1315 kiedy to powstaje lub zostaje tutaj oficjalnie zatwierdzona parafia.

Dzięki późniejszym przemianom wieś staje się własnością jednego rodu. Co jest swoistym chichotem losu, bo właśnie te przemiany doprowadziły do ich zatrzymania. W momencie przejścia na własność jednego rodu zanikła konkurencja. Dzięki czemu, niektóre nazwy lokalne mogą wskazywać nam na miejsca po dawnych zabudowaniach, dla przykładu po wiatrakach (te zazwyczaj były na wzgórzach, więc nie jest to szczególnie trudne, jeśli nie zostały poddane niwelacjom). Z pewnością można je odnaleźć przyglądając się materiałom kartograficznym od wieku XVIII.

Z badań wynika, że dzisiejsze Dobropole ma swoje początki w wieku XII, i znajdowało się w nieco innym miejscu, oznaczonym na mapie jako stanowisko nr 16.

Pan Marcin
lepszykamien.wordpress.com